معافیت تحصیلی
به طور کلی آقایان ایرانی که دارای کارت معافیتهای دائم سربازی و یا کارت پایان خدمت نیستند، برای تحصیل در تمام مقاطع تحصیلی در دانشگاه نیازمند معافیت تحصیلی هستند. معافیت تحصیلی موقت هست و برای هر مقطع تحصیلی فقط یک بار صادر میشود (البته استثنائاتی وجود دارد که در ادامه بحث خواهد شد). معافیتهای تحصیلی صادر شده برای تحصیل در خارج از کشور هم از قوانین معافیتهای تحصیلی دانشگاههای داخلی تبعیت می کنند. اگر سودای تحصیل در خارج از کشور را در سر دارید، اما کارت معافیت دائم یا پایان خدمت ندارید، این مقاله به شما کمک خواهد کرد که از چند و چون دریافت معافیت تحصیلی برای اپلای آگاه شوید.
طبق قوانین نظام وظیفه ایران، معافیت تحصیلی برای اپلای صرفا برای مقاطع ارشد پیوسته، ارشد ناپیوسته، دکترای عمومی پزشکی، دندان پزشکی و داروسازی، دکترای پیوسته و دکترای ناپیوسته صادر میشود. برای تحصیل در مقطع کاردانی و کارشناسی در خارج از کشور هیچ گونه معافیت تحصیلی صادر نمیشود. بنابراین اگر فارغالتحصیل دبیرستان و یا کاردانی هستید، با پذیرش از مقطع کادرانی و یا کارشناسی ازیک دانشگاه خارجی منتظر صدور معافیت تحصیلی برای خروج از کشور نباشید، چرا که به هیچ عنوان صادر نخواهد شد.
دفعات صدور معافیت تحصیلی
به طور کلی معافیت تحصیلی برای هر مقطع فقط یک بار صادر میشود، اما برای دانشجویان انصرافی یک استثنا وجود دارد که بتوانند دوباره در همان مقطع چه برای تحصیل در خارج از کشور و چه برای تحصیل در داخل، معافیت تحصیلی مجدد بگیرند، اگر دارای شرایط ذیل باشند:
- برای اولین بار از دانشگاه انصراف داده باشد. اگر سابقه انصراف از دانشگاه داشته باشد، دیگر با معافیت تحصیلی مجدد وی موافقت نخواهد شد.
- از زمان انصراف بیشتر از یک سال نگذشته باشد، در صورت گذشت بیش از یک سال تنها با دریافت کارت پایان خدمت امکان اپلای یا ادامه تحصیل وجود خواهد داشت.
- اخراجی دانشگاه نباشد! اخراج با انصراف تفاوت دارد و دانشجوی اخراجی صرفا با دریافت کارت پایان خدمت امکان بازگشت مجدد به تحصیل را دارد.
- انصراف در سنوات قانونی باشد و نه در سنوات ارفاقی. سنوات قانونی ارشد ناپیوسته ۳ سال و سنوات قانونی دکترای ناپیوسته ۶ سال است. به طور مثال دانشجوی ترم سه ارشد میتواند انصراف دهد و مثلا از یک دانشگاه در ترکیه برای مقطع ارشد پذیرش بگیرد و برود. اما دانشجوی ترم هفت ارشد در صورت انصراف باید به خدمت سربازی برود و کارت پایان خدمت بگیرد تا امکان ادامه تحصیل برایش مهیا شود.
صدور معافیت تحصیلی با توجه به کیفیت دانشگاه خارجی
وزارت علوم هر ساله فهرستی را منتشر و در آن دانشگاههای خارجی در تمام کشورهای جهان را در سه سطح الف، ب و ج رتبهبندی میکند. دانشجویان و فارغالتحصیلان مشمول پسر، پس از پذیرش در مقطع ارشد در تمام سطوح الف، ب و ج می توانند با دریافت معافیت تحصیلی و قرار وثیقه از کشور خارج شوند. اما دانشجویان و فارغالتحصیلان مشمول پسر برای اپلای دکترا، فقط و فقط باید از دانشگاههای سطح الف و ب پذیرش داشته باشند تا معافیت تحصیلی برای آنان صادر شود. در صورت ارائه نامه پذیرش مقطع دکترا از دانشگاه خارجی سطح ج به اداره نظام وظیفه هیچ گونه معافیت تحصیلی برای خروج از کشور صادر نمیشود. فهرست منتشر شده وزارت علوم را می توانید اینجا ببینید. این فهرست علاوه بر ارائه اطلاعات کافی و وافی راجع به سطح بندی دانشگاهها، یک منبع جسنجوی عالی و سهل الوصول برای جستجوی دانشگاههای خارجی دلخواه برای اپلای نیز هست.
اپلای سربازان
کسانی که نامه پذرش آنها در حین گذراندن دوره سربازی به دستشان میرسد هم میتوانند. معافیت تحصیلی دریافت کنند و از کشور خارج شوند. اما ابتدا باید خدمت سربازی آنها متوقف شود. به فرایند متوقف شدن خدمت سربازی برای ادامه تحصیل چه در داخل و چه در خارج از کشور اصطلاحا ایست خدمتی میگویند. یکی از مهمترین شروط برای استفاده از ایست خدمتی جهت اپلای، نداشتن غیبت در دفترچه است. افرادی که دارای غیبت و یا سابقه فرار هستند تا اتمام خدمت سربازی حق ادامه تحصیل و یا خروج از کشور را ندارند.
شما میتوانید با ارائه نامه پذیرش رسمی از یک دانشگاه خارجی در مقطع ارشد یا دکترا فرایند ترخیص از خدمت خود را آغاز کنید. برای این کار سرباز و یا نزدیکان سرباز باید نامه پذیرش رسمی را ابتدا به اداره نظام وظیفه محل اعزام ببرند. اداره نظام وظیفه محل اعزام نیز با ارسال نامه به یگان خدمتی درخواست میکند تا سرباز از خدمت ترخیص شود تا به ادمه تحصیل بپردازد. بعد از تسویه حساب با یگان خدمتی باید عین مراحلی که افراد عادی برای دریافت معافیت تحصیلی طی میکنند، طی شود (همان طور که در ذیل توضیح داده شده است).
نحوه درخواست معافیت تحصیلی برای خروج از کشور
فرض کنید نامه پذیرش رسمی از یک دانشگاه خارجی مورد تایید وزارت علوم دریافت کردهاید. حال نوبت انجام کارهای پیچیده و زمانبر درخواست معافیت تحصیلی است. برای اینکه سریعتر به سر منزل مقصود برسید، مراحل ارائه شده ذیل کمک بسیاری به شما خواهند کرد:
۱- مراجعه به سامانه نشا و بارگذاری مدارک خواسته شده در زیر منوی مدیریت درخواستها گزینه ثبت در
خواست نامه معرفی نامه به نظام وظیفه. برای تکمیل این مرحله باید اسکن عکس پرسنلی، شناسنامه، کارت ملی، نامه پذیرش از دانشگاه و همچنین اسکن پاسپورت (اختیاری) را در سامانه بارگذاری کنید.
۲- مراجعه به سازمان امور دانشجویان واقع در تهران، میدان فردوسی، خیابان شهید موسوی به منظور صدور نامه درخواست شما برای معافیت تحصیلی خطاب به سازمان وظیفه عمومی. فتوکپی شناسنامه، کارت ملی، نامه پذیرش را درهمراه خودتان ببرید.
۳- مراجعه به یک بانک برای دریافت اطلاعات چند و چون وثیقه خروج از کشور (سعی کنید این بانک نزدیک میدان سپاه تهران باشد).
۴- مراجعه به سازمان وظیفه عمومی در میدان سپاه تهران برای دریافت نامه نظام وظیفه خطاب به بانک برای دریافت مبلغ وثیقه خروج از کشور از شما.
۵- مراجعه مجدد با نامه نظام وظیفه به بانک برای انجام کارهای اداری و واریز مبلغ وثیقه.
۶- بازگشت به سازمان وظیفه عمومی در میدان سپاه تهران با ضمانت نامه بانکی تا معافیت تحصیلی برای شما صادر شود.
۷- بارگذاری نامه معافیت تحصیلی صادر شده در سامانه نشا
۸- مراجعه به سازمان امور دانشجویان: در اینجا اگر فارغالتحصیل سیستم دانشگاهی شهریه پرداز بودهاید (آزاد، پیام نور، غیر انتفاعی و شبانه) نامهای به دانشگاه شما برای صدور ریز نمرات و تاییدیه تحصیلی صادر می شود اما اگر فارغ التحصیل دانشگاه روزانه بودهاید نامهای برای لغو تعهد رایگان به دانشگاه داده می شود، پس از پرداخت مبلغ آزادسازی مدرک شما می توانید ریز نمرات و تاییدیه تحصیلی خود را از دانشگاه روزانه دریافت کنید.
نکات قابل توجه
- قبل از مراجعه به سازمان امور دانشجویان باید مدرک زبان خارجی داشته باشید. پذیرش بدون داشتن مدرک زبان ترتیب اثر داده نخواهد شد و در نتیجه معافیت تحصیلی صادر نمیشود. طبق اطلاعیه رسمی سازمان امور دانشجویان جهت درخواست صدور معافیت تحصیلی در سامانه سجاد و سخا،حداقل نمرات مورد نیاز مدرک زبان برای صدور معافیت تحصیلی به شرح ذیل است:
- تافل: ۸۵
- آیلتس: ۵/۶
- تولیمو: ۴۸۰
- MSRT ۵۰
و برای کشورهای غیرانگلیسی زبان، مدرک زبان انگلیسی یا مدرک زبان کشور مقصد قابل قبول می باشد. لازم به ذکر است مدارک زبان مذکور از تاریخ صدور تا دو سال اعتبار دارد.
- سعی کنید از تمامی مدارک خود قبل از مراجعه به سازمانها، ادرات و بانک کپی تهیه کنید.
- مراحل دریافت معافیت تحصیلی زمانبر است، پس صبر داشته باشید و زمان کافی را به انجام و اتمام این کارها اختصاص دهید. برای دریافت پاسخ بهتر و سریعتر توصیه بر این است که از صبح خیلی زود به سازمانها، ادرات و بانک مراجعه کنید.
- سامانه نشا در واقع سامانهای است که تحت نظر وزارت علوم راه اندازی شده و به دانشجویانی که قصد خروج از کشور برای تحصیل را دارند، کمک میکند تا بتوانند درخواست های مختلف خود مانند دریافت معافیت تحصیلی و یا دریافت ارز دانشجویی را به صورت الکترونیکی ثبت نمایند.
جمع بندی مطالب
به طور خلاصه باید گفت که طبق قوانین نظام وظیفه ایران انجام خدمت سربازی و ادامه تحصیل در خارج از کشور به طور همزمان به هیچ عنوان میسر نیست. بنابراین افراد مشمول و یا سربازان برای خروج از کشور باید از معافیت تحصیلی استفاده کنند. شرط اولیه هم برای دریافت معافیت تحصیلی برای خروج از کشور علاوه بر نداشتن غیبت، داشتن نامه پذیرش رسمی از یکی از دانشگاههای خارجی سطوح الف، ب و ج برای مقطع ارشد و یا داشتن نامه پذیرش رسمی از یکی از ادانشگاههای خارجی سطوح الف و ب است. علاوه بر اینها داشتن نمره تافل ۸۵ و آیلتس ۵/۶ از دیگر ضروریات درخواست معافیت تحصیلی موقت برای اپلای هستند. در هر صورت، آقایانی که سرباز و یا مشمول هستند نباید نگرانی خاصی بابت ادامه تحصیل در خارج از کشور داشته باشند چرا که معافیت تحصیلی امکان ادامه تحصیل را کاملا برای آنها مهیا میکند. البته داوطلبان تحصیل در خارج از کشور باید مرتبا اخبار و اطلاعات مورد نیاز را از مراجع و منابع رسمی و معتبر مانند سازمان امور دانشجویان، سامانه سجاد، سامانه نشا و سازمان و سامانه وظیفه عمومی ناجا پیگیری کنند تا در جریان آخرین تغییرات و قوانین صدور معافیت تحصیلی برای تحصیل در خارج از کشور قرار بگیرند.
دیدگاهتان را بنویسید